Terzol Vastgoed NV biedt vanaf 2017 integrale diensten aan op het gebied van aankoop en verkoopbemiddeling, huren en verhuur, taxaties, vastgoedbeheer, verkavelen, projectontwikkeling en consultancy aan nationale en internationale zakelijke en particuliere opdrachtgevers in Suriname. Terzol Vastgoed N.V. beoogt met de serie artikelen onder de naam ‘Grondzaken Nader Belicht’ de awareness van alle stakeholders – waaronder makelaars, projectontwikkelaars, investeerders, grondbezitters, (ver)kopers en overheid – te creëren c.q. vergroten over de diverse mogelijkheden en rechtszekerheden m.b.t. grondzaken in Suriname.

Joël Terzol, Senior Partner en CEO Terzol Vastgoed NV, is ooit begonnen als financial professional in Nederland en heeft zich in Suriname ontwikkeld als ambitieuze en succesvolle ondernemer binnen de vastgoedmarkt. Ofschoon het aan- en verkopen van vastgoed in het bloed zit, is bij hem een passie ontstaan voor het adviseren over allerhande vraagstukken m.b.t. onder meer grondhuur, erfpacht en boedelkwesties binnen de vastgoedmarkt. Daarnaast anticipeert Terzol op de grote ontwikkelingen in de Gold, Oil & Gas Industries in Suriname door op innovatieve wijze aan projectontwikkeling te doen en zo in te spelen op de moderne behoeften van de expats.

Terzol zal in de serie artikelen de volgende onderwerpen behandelen, namelijk:

• Domeingrond
• Grondconversie
• Grondbelasting
• Appartementsrecht
• Boedelzaken
• Grondbeleid
• Aanleiding

Als burgers van een van de meest groene landen ter wereld, zult u het met mij eens zijn dat de gronden in ons land op de meest efficiente manieren moet worden ontwikkeld. In de praktijk blijkt dat er veel bos verdwijnt door menselijk handelen voor met name commerciële doeleinden. In april 2019 werd op basis van een onderzoek van de Universiteit in Maryland geconcludeerd dat “de urgentie om een op hol geslagen klimaatverandering en onomkeerbaar biodiversiteitsverlies te voorkomen, landen – en dus ook Suriname – ontbossing moeten tegengaan – voordat het te laat is” [1].

Suriname ontkomt niet aan de wereldwijde klimaatverandering. 40% van de bevolking woont in Paramaribo [2] waarbij er veel grond wordt gebruikt en er weinig van het bos overblijft in de stad. Toch bestaat er nog steeds een nijpend woningtekort. De roep om een duurzame oplossing voor het huisvestings-probleem is onafwendbaar.

Tegen de achtergrond van bovengeschetste situatie zal ik in dit artikel het onderwerp Appartementsrecht belichten, welke vanuit mijn optiek een significante bijdrage kan leveren aan onze behoeften voor het duurzaam ontwikkelen van goede woon- en leefomgevingen, efficiënt benutten van onze gronden en aandacht voor het klimaat.

Hoe kan ons land op een innovatieve en duurzame manier worden ingericht, zodat de grond op een efficiënte wijze kan worden benut?

Maar waarom is het Appartementsrecht NU hard nodig?

Appartementsgebouwen kunnen veel voordelen bieden en zijn ook goedkoper in uitvoering, vooral daar waar de grond duur is. Het is van eminent belang dat de wet op het Appartementsrecht zo gauw als mogelijk wordt aangenomen. En wel om o.a. de volgende redenen:

Minder ontbossing

Bij een appartemententoren is er minder grond nodig om grote groepen onder te brengen. Hierdoor kan een groot deel van het bos behouden worden. Zo’n 98 procent van Suriname is met oerwoud bedekt en maakt deel uit van het grootste tropische regenwoud op aarde: het Amazonegebied. Dat ons bos meer en betere bescherming nodig heeft, behoeft geen uiteenzetting. Een strenger beleid en goede handhaving zijn niet slechts essentieel en onmisbaar voor het behoud van de Surinaamse natuur; het levert ook economische voordelen op. Suriname kan miljarden US dollars jaarlijks verdienen aan ‘carbon credits’ [3]. De invoering van ‘carbon credits’ werd bekrachtigd in het Kyoto-protocol. De ‘Paris Agreement’ valideert de toepassing van carbon credits en stelt de bepalingen vast voor de verdere facilitering van de CO2 markten [4]. Conform de Paris Agreement moeten we de huidige uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 halveren en tegen 2050 tot “netto nul” terugbrengen.

Maar hoe zit het met activiteiten die niet koolstofvrij kunnen worden gemaakt? Het antwoord is: carbon credits (CO2 credits). Landen kunnen hun ecologische voetafdruk compenseren  door CO2 credits te kopen om de CO2-neutrale status te bereiken. Suriname heeft een grote hoeveelheid tropisch bos die zorgt voor een aanzienlijk grote hoeveelheid koolstofopslag en kan als zodanig profiteren van degenen die CO2 credits willen kopen. Voor ons is het bos ons gunu gowtu – het groene goud ‒ en heeft veel waarde, niet alleen voor Suriname maar voor de hele wereld. We moeten ons groene goud koesteren [5].

Goedkoper en Duurzaam bouwen

Het spreekt voor zich dat wanneer in een torengebouw meerdere huishoudens kunnen verblijven, de bouwkosten relatief lager zijn. Daarnaast kan er duurzaam en efficient gebouwd worden. Denk aan parkeergelegenheid onder het gebouw, gevels die geen hitte doorlaten en tegelijkertijd energie opwekken, thermo verf die warmte afstoot, glaswerk dat zonlicht blokkeert, isolatie van het dak en tussenmuren zodat er minder koeling nodig is en daardoor minder energieverbruik. Door bouwmaterialen in bulk te kopen, worden de bouwkosten relatief goedkoper. Door het ter verkoop aanbieden van appartementen zal de vraag naar grond afnemen.

Ik ben ervan overtuigd dat, indien wij vooruit willen komen, wij bereid moeten zijn om te veranderen. Ons traditionele manier van bouwen en wonen moet een transformatie ondergaan. Wij moeten ‘smart and green’ gaan bouwen en wonen. Tientallen jaren geleden zou u meteen denken aan de Jetsons die al ‘smart’ wisten te wonen terwijl het internet nog niet eens beschikbaar was voor iedereen [6]. ‘Smart green buildings’ worden gebouwd met de capaciteit om de eigen operationele efficientie te maximaliseren. Dit wordt bereikt door systemen met elkaar te integreren zoals verlichting, centrale koeling, veiligheid, energiebeheer, beveiliging (toegangscontrole, videobewaking, bezoekerbeheer) etc. in een centraal aangestuurd systeem. De technologie wordt veelal vergeleken met een centraal zenuwstelsel dat bouwstrategieen bevat die zijn ingesteld om eigen prestatie te verbeteren. Het is essentieel om de huidige inspanningen uit te breiden om een beter milieu te creëren.

Een van de belangrijkste voordelen van het ‘smart’ bouwen is het lagere energieverbruik. Dit zorgt niet alleen voor besparingen maar is ook duurzaam en verlaagt tevens de operationele kosten [7]. Hoewel het ‘smart’ bouwen aanvankelijk een grote investering zal zijn, hebben onderzoeken [8] aangetoond dat het op langere termijn veel goedkoper is. Dit kan leiden tot algehele efficientie en besparingen voor onroerend goed.

In het ‘2021 EU Climate Plan’ blijkt dat onder andere de vastgoedsector in het middelpunt staat. De reden daarvoor is dat gebouwen ongeveer 39% van de wereldwijde energiegerelateerde CO2 uitstoten. Door het ‘smart green’ bouwen kan het “netto-nul” doel van 2050 sneller worden bereikt [9]. Dit geeft wederom de kritieke noodzaak weer om ‘smart green’ woontorens te bouwen en tegelijkertijd daarmee onze natuur – ons groene goud– te koesteren. 

Slot

In juli 2021 is het State of the Climate (SOC [10]) Report Suriname uitgekomen. In dit rapport is aangegeven dat Suriname heel erg kwestbaar is voor de gevolgen van klimaatveranderingen. Ik ben ervan overtuigd dat we het met elkaar eens zijn dat we op een keerpunt staan. Zoals de Verenigde Naties aangeeft [11]: “Als we nu onze krachten bundelen, kunnen we een klimaatcatastrofe voorkomen. Er is geen tijd voor uitstel en geen ruimte voor excuses”.

Wij willen echt gaan verduurzamen en werken aan een gezonde wereld. Nu nog alleen aan de juiste knoppen draaien en de juiste beslissingen nemen: waaronder de wet op het Appartementsrecht. Dat is in ieder geval alvast een stap in de goede richting. Suriname bouwen doe je niet alleen, dat doen we samen: Yes – we can!

Bronnen:

[1] De West – Ontbossing in Suriname met 12% gestegen – DE WEST (dagbladdewest.com)

[2] Suriname Population 2021 (Demographics, Maps, Graphs) (worldpopulationreview.com)

[3] Starnieuws – Gajadien: Land kan US$ 1,5 miljard verdienen met bos

[4] Carbon Credit – Definition, Types and Trading of Carbon Credits (corporatefinanceinstitute.com)

[5] Centraal Suriname Natuurreservaat: gunu gowtu in de verkoop? – Parbode Sneak Peek – Parbode

[6] Smart Buildings – Living Green in a Big Way | CIVIL ENGINEERING 365

[7] 6 Reasons Why We Need Smart Buildings in 2021 | Smart CRE (smart-cre.com)

[8] (PDF) Assessing the Impact of Smart Building Techniques: a Prospective Study for France (researchgate.net)

[9] What the New 2021 EU Climate Plan Means for Real Estate | Smart CRE (smart-cre.com)

[10] State of the Climate Report: Suriname (iadb.org)

[11] Klimaatverandering: Code rood voor mensheid | Suriname Nieuws Centrale