De hypotheekrente in Suriname bedraagt momenteel rond de 20% per jaar op de SRD financiering en gemiddeld 9 procent op een vreemde valuta financiering. Het gevolg hiervan is dat veel hoogopgeleide jonge starters kansloos zijn een eigen woning te bezitten. Dit, ongeacht of er sprake is van een dubbele inkomen waarbij man en vrouw beiden werken.
De financiele bankinstellingen zijn over het algemeen niet transparant over de door hun gehanteerde rente percentages. Tevens hanteren banken verschillende rentepercentages. Dit kan bij een hypotheeklening in srd tussen de 14 en 24 procent liggen.
Inflatie Surinaamse munteenheid
De waarde van de Surinaamse munteenheid is niet stabiel. De consequentie van een instabiele munteenheid is dat het ook invloed heeft op de hypotheekaanvraag.
Een woning die 4 jaar geleden voor 100.000,- euro (SRD 440.000,-) op de woningmarkt te koop stond, heeft anno 2017 hetzelfde prijskaartje in euro’s maar betaald u in SRD 870.000,- . Echter is dezelfde woning door de inflatie in prijs gestegen; de SRD is in waarde gedaald.
Woningen worden grotendeels in vreemde valuta geprijsd en verkocht. Deze zijn meestal ook in vreemde valuta ingekocht en gefinancierd in het verleden. Indien een aanvrager in aanmerking wenst te komen voor een vreemde valuta hypotheeklening, dient deze aan te kunnen tonen ook vreemde valuta als inkomsten te verdienen.
De hoogopgeleide jonge starters (hierna: starters) op de woningmarkt die een srd salaris verdienen komen niet in aanmerking voor een vreemde valuta hypotheeklening.
Door de inflatie van de srd komen de vraagprijzen voor een woning niet overeen met een gemiddeld salaris. Ongeacht de aanvrager hoogopgeleid is of niet.
Ter verduidelijking het volgend voorbeeld:
Stel dat een stel een gezamelijnke inkomen heeft van 7.000,- srd per maand. Zij willen een 3 kamer woning kopen in een aantrekkelijke buurt. Hiervoor hebben zij een budget van minimaal 50.000,- euro nodig. Omgerekend is dat nu 435.000,- srd tegen een rente van 20% per jaar met een looptijd van 25 jaar. Volgens de berekening zouden de maandlasten 6.960,- SRD bedragen. Afgezien dat het bedrag voor de meeste starters niet te betalen is, zou de woning na 25 jaar nog steeds niet volledig afgelost zijn.
Indien de hypotheekrente verlaagd zou worden, zou het een positieve uitwerking voor de meeste starters hebben.
Kosten verminderen
Op basis van de inkomsten en vaste lasten maakt de bank een hypotheek berekening. Ongeveer 30 tot 35% van de inkomsten dient naar de aflossing van woning te gaan. Dit is voor de meeste starters niet te betalen en het gevolg is dat de economie vastloopt. De ontwikkeling loopt stil en jongeren blijven langer bij hun ouders inwonen.
Een uitgave waarmee de koper ook rekening mee dient te houden zijn de transportkosten. Bij de transportkosten gaat het om de levering en de overschrijving van het onroerend goed op de nieuwe eigenaars naam.
Transportkosten zijn opgebouwd uit onder andere:
- honorarium notaris (kosten),
- zegelrechten (overdrachtsbelasting),
- omzetbelasting,
- uittreksel,
- kale grondwaarde enz.
De transportkosten zijn afhankelijk van de waarde vermeld in de akte ter berekening van het zegelrecht. De kosten variëren tussen de 10,5-12,5% van de voormelde opgenomen waarde.
Of de hypotheekverstrekker rekening houdt met de transportkosten is afhankelijk van de hypotheek aanvrager. Als de koper een lening aangaat via de bank en hij beschikt niet over eigen middelen om de transportkosten te kunnen betalen, dan kunnen deze kosten afhankelijk van het inkomen van degene en de waarde van het onroerend goed ook meegefinancierd worden.
In een ander geval kan het zo zijn dat de koper een lening neemt, maar aangeeft dat hij de transportkosten niet mee wenst te financieren, maar deze zelf uit eigen middelen wil voldoen. In dit geval worden de transportkosten dan niet mee gefinancierd.
De algemene regel is: kosten koper. Dus een koper die iets koopt moet altijd rekening houden dat hij meer dan de koopsom moet betalen.
De transportkosten moeten bij de inschrijving direct voldaan worden.
Het zou een goede ontwikkeling zijn deze kosten te verlagen.
Bij de overdracht dient de koper ook rekening te houden met de klapperwaarde van het stuk grond. De klapperwaarde is bestemd om de waarde voor de overdrachtskosten vast te stellen, waaruit de staat ook inkomsten genereert.
Op de website van het ‘Management Instituut voor Grondregistratie en Land Informatie Systeem’ (GLIS) staat de klapperwaarde index.
De klapperwaarde die de overheid hanteert is echter in vreemde valuta. Begrijpelijk want ook zij wilt zekerheid en dus niet de inflatie risico op zich nemen. Maar op het moment dat er gevraagd wordt om vertrouwen te tonen in onze eigen munteenheid geeft dit laatste een vertekend beeld natuurlijk.
Mogelijkheden creëren
De Low Income Shelter Program (Lisp) is voor het gedeelte in de samenleving met een lage inkomen. LISP is echter geen optie voor starters met een redelijke goed salaris. Medici komen, vanwege de garantie die hun werkzaamheden biedt, in aanmerking voor een extra korting op hun hypotheek. Dit zou ook een mogelijkheid voor starters kunnen zijn.
De overheid zou het fiscaal aantrekkelijker kunnen maken door meer aftrekposten te creëren voor woningeigenaars.
Bijvoorbeeld als u een huis met behulp van een hypotheek heeft gekocht, dan kunt u een aantal kosten aftrekken van uw bruto jaarinkomen. Daardoor wordt uw belastbaar inkomen lager en heeft u fiscaal voordeel. U betaalt dus minder belasting.
Om de economie te stimuleren en de woningmarkt in beweging te krijgen, zou de overheid starters kunnen subsidiëren op de hypotheek rente. Als deze belangerijke doelgroep begint te kopen, verdient de overheid het terug op het moment dat ze gaan consumeren middels de OB of in de toekomst de BTW. Het kopen of bouwen van een woning vertaald zich namelijk in het aankopen van bouwmatrialen en huishoudelijke artikelen.
Starters subsidie (korting op de SRD hypotheek rente)
Dit zal als stimulans voor anderen dienen om verder te studeren, met de garantie dat zij bij aankoop van een woning in aanmerking zullen komen voor een subsidie vanuit de overheid. Natuurlijk kunnen banken hier op inspelen door de starters een korting te geven op hun rente. Deze starters zullen in de toekomst financieel groeien en zijn de pilaren van een elke gezonde bankinstelling.